Tarnowianie zasłużyli się w dziele odzyskania niepodległości przed stu laty nie tylko w naszym mieście. Na przykład Śląsk Cieszyński do Macierzy przywracała… Żydówka z Tarnowa - Dorota Kłuszyńska. W cyklu „Pierwsi Niepodlegli” zapraszamy do obejrzenia filmu krótkometrażowego o tej intrygującej postaci, członkini Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego, wieloletniej działaczce PPS, bojowniczce o prawa kobiet.
Dorota Kuszyńska (ur. 1 stycznia 1876 r. w Tarnowie - zm. 22 listopada 1952 r. w Warszawie). Działaczka społeczna, polityk.
Z domu Dora Pilcer, pochodziła z ubogiej rodziny żydowskiej. Absolwentka gimnazjum w Tarnowie, studiowała na wydziale ekonomii Uniwersytetu Wiedeńskiego. Od 1896 była żoną lekarza i działacza PPSD Galicji i Śląska Cieszyńskiego Henryka Kłuszyńskiego, zamieszkała w Boguminie.
Zaangażowała się w walkę o prawa kobiet. Od 1908 redaktor naczelna „Głosu Kobiet”, była inicjatorką pierwszych obchodów Dnia Kobiet (1910). Zasiadała w krajowych władzach PPSD, stanęła na czele Centralnego Wydziału Kobiecego, opracowała założenia programowe, pracowała też w Międzynarodowym Sekretariacie Kobiecym Socjalistek.
W okresie I wojny aktywnie walczyła o powrót Cieszyńskiego do Macierzy, m.in. jako działaczka Naczelnego Komitetu Narodowego. Była jednym z najaktywniejszych członków ponadpartyjnej Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego, od jej powstania w październiku 1918 r. do zakończenia działalności w roku 1920.
W styczniu 1919 brała udział w obronie dworca w Boguminie przed atakiem wojsk czeskich. Stanowczo potępiała podział Śląska Cieszyńskiego przez Radę Ambasadorów w Paryżu. Po przyznaniu Bogumina Czechom, w 1921 r. razem z mężem wyprowadzili się do Łodzi, a potem w 1927 do Warszawy.
Czołowa działaczka PPS – członkini Rady Naczelnej (1918-1939), a w latach1928 - 39 w CKW partii. Weszła w skład Zarządu Głównego (ZG) Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych i Robotniczego TPD, wchodziła w skład egzekutywy II Międzynarodówki, pracowała w Lidze Obrony Praw Człowieka i Obywatela. W latach 1925 – 35 była senatorem z listy PPS i Centrolewu.
W czasie II wojny światowej zaangażowana w tajne nauczanie, ukrywała się pod Grójcem. Od 1943 w kierownictwie PPS – WRN, a po wojnie jako członek RN PPS weszła w skład Krajowej Rady Narodowej.
Została wybrana posłem do Sejmu Ustawodawczego. Brała udział w próbie powołania niezależnej od komunistów Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej. Od 1948 posłanka z ramienia PPS, a później PZPR, prezes Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci.
Spoczywa w Alei Zasłużonych na Powązkach.
Film i prezentowany tekst są częścią projektu edukacyjno-badawczo-filmowego „Pierwsi Niepodlegli”, którego partnerem lokalnym jest nasza redakcja.
