Jesień średniowiecza - wiosna renesansu, czyli tarnowska ofensywa kulturalno-naukowa

Do lipca przyszłego roku Muzeum Okręgowe w Tarnowie organizować będzie wydarzenia w ramach projektu „Jesień średniowiecza - wiosna renesansu - cykl wydarzeń kulturalno-naukowych”. Jego realizacja możliwa jest dzięki współfinansowaniu przez Unię Europejską w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 oraz ze środków Województwa Małopolskiego. Nasza redakcja jest jednym z medialnych patronów projektu.

Muzeum Okręgowe w Tarnowie rozpoczyna realizację projektu „Jesień średniowiecza - wiosna renesansu - cykl wydarzeń kulturalno-naukowych”. Myślą przewodnią realizowanych przedsięwzięć, jest prezentacja i promocja kultury materialnej i duchowej Małopolski, jako regionu, którego znaczenie u schyłku średniowiecza i początku renesansu było nie do przecenienia na tle ówczesnej Polski i Europy. Nie bez znaczenia jest również fakt, że szereg ważniejszych zabytków architektonicznych Małopolski pochodzi z tego właśnie okresu. Ponadto, przypadające na 2011 rok rocznice: 480-rocznica bitwy pod Obertynem oraz 450-rocznica śmierci hetmana Jana Tarnowskiego są okazją, aby poprzez realizację projektu upamiętnić postać hetmana, będącego prekursorem nowoczesnej myśli europejskiej.
Już w kwietniu muzeum zaprasza do dębińskiego zamku na wystawę na temat historii uzbrojenia, która przedstawiać będzie ewolucję uzbrojenia okresów średniowiecza i renesansu. Ekspozycję będzie można oglądać od kwietnia 2011 do czerwca 2012 roku.
Możliwość fizycznego dotknięcia historii oraz poznania dawnych technik rzemieślniczych zapewnić mają warsztaty organizowane w Muzeum Etnograficznym w Tarnowie. Ich liczba i długość zależna będzie od ilości oraz zaangażowania zainteresowanych. Warsztaty bednarskie, płatnerskie, kowalskie pomogą w zrozumieniu trudów życia dawnych rzemieślników i chłopów, a tradycyjne techniki wytwarzania niezbędnych dla zwykłego funkcjonowania rzeczy, powinny pomóc osobom uczestniczącym w warsztatach w pojmowaniu historii Polski na przełomie średniowiecza i renesansu. Adresatami tej części projektu są przede wszystkim uczniowie i studenci, lecz organizatorzy zachęcają wszystkich, których interesuje rekonstrukcja dawnego życia oraz małopolska historia i etnografia.
Pierwsze z cyklu warsztatów, 17 i 18 marca w gmachu Muzeum Okręgowego w Rynku 20-21 prezentować będą dawne techniki drzeworytnicze i sfragistyczne oraz historyczne techniki drukarskie. Program warsztatów, które prowadzić będzie Tadeusz Grajpel – mistrz dawnych technik drukarskich – opiszemy w osobnej informacji.
Konferencja naukowa „Kultura religijna i społeczna Małopolski od XIII do XVI wieku”, to propozycja dla nieco mniejszej grupy odbiorców zainteresowanych stanem badań nad historią Małopolski, które prowadzone są przez młodych naukowców związanych z różnymi ośrodkami naukowymi w kraju i poza nim. Celem dodatkowym konferencji jest próba zaprezentowania różnorodności badań oraz integracja młodej kadry naukowej. Wśród prelegentów znajdują się doktorzy i doktoranci związani z uniwersytetami w Białymstoku, Wrocławiu, Poznaniu, Krakowie a także z Biblioteką Kórnicką oraz Muzeum Narodowym w Erywaniu (Armenia). Konferencja odbędzie się w tarnowskim Ratuszu w dniach 20-21 maja bieżącego roku.
Na zamku w Dębnie w ciągu piętnastu miesięcy zorganizowanych zostanie pięć koncertów muzyki dawnej oraz warsztaty muzyki i dawnego tańca. Spodziewać się można prezentacji muzyki dworskiej oraz dominującej w tym okresie twórczości powstałej na zamówienie kościoła. Terminy koncertów organizatorzy ogłoszą przy pomocy plakatów oraz na stronie internetowej projektu. Pierwszy koncert planowany jest na czerwiec 2011 roku.
Europejskie Spotkania Rycerskie to widowiskowe przedsięwzięcie historyczno-teatralne prezentujące grupy rekonstrukcyjne skupiające się na okresie Jagiellonów w Polsce. W odróżnieniu od dotychczasowej formuły „Turnieju o Złoty Warkocz Tarłówny”, organizatorzy proponują zmianę jakościową. Grupy rekonstrukcji historycznych występować będą wedle ściśle określonego scenariusza. Obok grup bojowych, organizatorzy przewidzieli możliwość uczestnictwa grup odtwarzających życie codzienne przełomu epok.
Impreza odbędzie się w Dębnie, planowany termin Europejskich Spotkań Rycerskich to 18 września 2011 roku.
Kolejnym elementem edukacyjnym projektu będzie cykl spotkań edukacyjnych dla młodzieży. Organizatorzy zaproponują we wrześniu 2011 roku cykl zajęć dotyczących kultury materialnej i duchowej przełomu średniowiecza i renesansu. W zamierzeniu, spotkania z młodzieżą mają mieć atrakcyjną formę i polegać mają na wzajemnej relacji uczestników z prowadzącym. Atutami pomagającymi lepiej zrozumieć ducha epoki będą repliki uzbrojenia, które nie będąc eksponatami, służyć będą do pokazania prawdziwego ciężaru broni białej używanej od XIV do XVI wieku. Ponadto opracowane zostaną prezentacje multimedialne zawierające najciekawsze ryciny i dokumenty, które ułatwią przedstawienie funkcjonowania społeczeństwa państwa ostatnich Piastów, epoki Andegawenów i Jagiellonów.
Spotkania odbędą się w tarnowskim Ratuszu. Przewidywany termin realizacji: wrzesień-październik 2011.
Ostatnim wydarzeniem realizowanym w ramach projektu będzie jarmark średniowieczny pod nazwą „Tędy król niejeden jeździł”. Zapewne od czasów Władysława Jagiełły, Tarnów był miejscem organizowania jarmarków i targów. Nawiązując do tej tradycji tarnowskie muzeum zorganizuje imprezę, która przeniesie tarnowski Rynek w czasy średniowiecza. Zaprezentują się rzemieślnicy, twórcy tradycyjnych potraw, kuglarze, członkowie grup rycerskich. Przewodnią ideą jest próba podsumowania i pokazania różnorodności projektu oraz różnorodności i kolorytu piętnasto- i szesnastowiecznej kultury, którą dzisiaj nazwać można „popularną”. Całość jarmarku zwieńczy koncert. Organizacja jarmarku planowana jest na czerwiec 2012 roku.