Zielone perły Tarnowa - Krzyskie stawy


20 stawów na terenie Krzyża, wówczas wsi pod Tarnowem, dziś dzielnicy miasta, powstały w połowie XIX wieku za sprawą ówczesnych właścicieli wsi - rodziny Sanguszków. Od początku służyły one hodowli ryb. Do II wojny światowej były własnością prywatną, później Państwowego Gospodarstwa Rybackiego, od niedawna stanowią własność prywatnego Gospodarstwa Rybackiego. Hodowane są tutaj karpie, żyją amury, tołpygi, szczupaki, okonie i karasie. Roczna "produkcja" ryb wynosi 30 ton. W obrębie stawów występują wydry, piżmaki, a nawet bobry.


Krzyż - od 1958 roku dzielnica Tarnowa, a wcześniej podmiejska wioska okres rozwoju przeżywała na przełomie XVIII i XIX wieku. Właściciele - rodzina Sanguszków - zbudowali tu m.in. tartak, karczmy, cegielnie, a w połowie XIX wieku również stawy rybne. Od początku istnienia stawy wykorzystywano do hodowli ryb, a zimą lód ze stawów sprzedawano miejscowym karczmom. Zespół stawów składa się z 20 zbiorników zlokalizowanych pomiędzy rezerwatem Debrza, a linią kolejową Tarnów - Szczucin. Debrza to utworzony w 1995 rezerwat przyrody reprezentujący zespół niskiego i wysokiego, żyznego subkontynalnego grądu. Na terenie rezerwatu występuje starodrzew dębowo-lipowy, a w jego północno-zachodniej części rosną 250 - 300 letnie dęby. Przez wiele lat woda z Debrzy używana była do produkcji trunków w pobliskiej gorzelni Książąt Sanguszków. Wodę przesyłano stąd systemem drewnianych rur. Flora rezerwatu to cały zestaw gatunków chronionych - bluszcz pospolity, wawrzynek wilczełyko, kopytnik pospolity, kruszyna pospolita, konwalia majowa. Faunę Debrzy godnie reprezentują: ropucha szara, dzięcioł zielony, dzięcioł duży, puszczyk, pójdźka, kowalik, pierwiosnek, piecuszek, świstunka leśna, zięba, kos, drozd śpiewak, jeż wschodni, łasica i wiewiórka. W sąsiedztwie Debrzy znajdują się kompleksy stawów. Na pierwszy z nich składa się 13 stawów retencyjnych o łącznej powierzchni ponad 6,5 hektara, na drugi siedem stawów hodowlanych, o głębokości 1,3 - 2 metrów, i powierzchni łącznej 42,5 ha. Największy staw ma powierzchnię przeszło dziewięciu hektarów, najmniejszy niewiele ponad trzy. W stawach hodowane są karpie, żyją tu również okonie, płocie, amury, tołpygi, szczupaki, karasie, sumy i liny. Stawy zarybiane są wiosną, w jesieni odławia się ryby. Ze względu na niewielkie zasoby wodne ryby nie zimują w stawach w Krzyżu. Rocznie "produkuje" się tutaj około 30 ton ryb.

Oprócz ryb na terenie stawów występuje wiele interesujących gatunków roślin i zwierząt. Należy do nich np. około 80 gatunków ptaków - m.in. perkozy, łabędzie, kormorany, mewy, rybitwy, czaple, krzyżówki, myszołowy, a nawet rybołowy. Z płazów występuje żaba moczarowa, spotkać można również piżmaki, wydry oraz bobry. Rosną tu rzadkie gatunki roślin - kosaciec syberyjski, kukułka szerokolistna, bobrek trójlistkowy, czy zimowit jesienny.

 

Obecnie pomiędzy stawami znajduje się boisko sportowe klubu "Iskra", zbudowano również ścieżkę rowerową od północnej granicy Tarnowa.

 

Na terenie stawów odbywają się cykliczne konkursy wyżłów. Psy popisują się swoimi umiejętnościami i sprawnością, a w konkursach bierze udział kilkadziesiąt czworonogów.

 

Do II wojny światowej stawy w Krzyżu były własnością ich założycieli - rodziny Sanguszków. Później przeszły w ręce Państwowego Gospodarstwa Rybackiego w Krakowie, od pewnego czasu stanowią własność prywatnego Gospodarstwa Rybackiego w Przyborowie. Fakt, że jest to prywatny obiekt hodowlany należy mieć na względzie chcąc wejść na teren "krzyskich stawów".

06.04.2011
Twój komentarz:
Ankieta
Czy weźmiesz udział w nadchodzących wyborach samorządowych?
| | | |