Jerzy Koziołkowski (1911 - 1990)

Oficer Marynarki Wojennej, żołnierz II wojny światowej, dowódca okrętu podwodnego, emigrant, nauczyciel akademicki, wykładowca na uniwersytecie w Ottawie.

Urodził się 20 marca 1911 roku w Tarnowie. Ojciec - Stanisław - był inżynierem, pracował w miejskiej elektrowni w Tarnowie. Matka – Helena, z domu Łozińska - umarła gdy Jerzy miał rok.


Jerzy Koziołkowski szkołę powszechną ukończył w Tarnowie, natomiast gimnazjum w Kielcach dokąd przeniósł się wraz z rodziną. Po zdaniu matury, w lipcu 1929 roku wstąpił do Szkoły Podchorążych Marynarki Wojennej w Gdyni. Ukończył ją 15 sierpnia 1932 roku w stopniu podporucznika, ze specjalnością w zakresie nawigacji i łączności na okrętach podwodnych. W okresie międzywojennym ukończył jeszcze kurs dla oficerów marynarki w szkole Centre d’Etudes w Tulonie w zakresie podsłuchu podwodnego. Uczestniczył w rejsie szkoleniowym na krążowniku „Jeanne d’Arc”. Od listopada 1934 roku do maja roku następnego był słuchaczem kursu dla oficerów sygnałowych. Przez okres jednego roku pełnił także funkcję adiutanta kontradmirała Józefa Unruga. 3 maja 1935 roku awansował do stopnia porucznika. Karierę dowódczą rozpoczął na torpedowcu ORP „Kujawiak”. Okrętem tym dowodził od maja do 11 lipca 1938 roku.


We wrześniu 1939 roku uczestniczył w obronie Helu. 14 września znalazł się w grupie marynarzy, którzy na kutrze rybackim „Albatros", pod dowództwem komandora Stanisława Hryniewieckiego, przedarli się do Rygi. Po krótkim pobycie w obozie internowanych, przedostał się samolotem do Szwecji, zaś stamtąd przez Norwegię w grudniu 1939 roku dotarł do Szkocji. Od 15 stycznia 1940 roku służył na okręcie podwodnym „Wilk", 3 maja tego roku został awansowany do stopnia kapitana marynarki.

Gdy w styczniu 1941 roku Brytyjczycy przekazali polskim marynarzom zwodowany w poprzednim roku okręt podwodny typu „U” został on przez Polaków nazwany „Sokół”, a Jerzy Koziołkowski wszedł w skład jego załogi.


18 marca 1942 roku Koziołkowski mianowany został dowódcą okrętu, którym dowodził podczas kampanii na Morzu Śródziemnym w latach 1943 – 1944. Uczestniczył m.in. w działaniach osłaniających desant wojsk alianckich na Sycylię w lipcu 1943 roku.

W marcu 1944 roku, po rocznej bojowej służbie, okręt znowu trafił do Anglii, gdzie przeszedł kolejny remont. Jerzy Koziołkowski dowodził „Sokołem” do 12 grudnia 1944 roku, od 3 maja tego roku jako komandor podporucznik. W grudniu 1944 roku objął stanowisko zastępcy komendanta Centrum Wyszkolenia Specjalistów Floty.


Wojnę zakończył w stopniu komandora porucznika. Za swoje zasługi otrzymał: trzykrotnie Krzyż Walecznych, Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari, Brązowy Krzyż Zasługi oraz dwukrotnie brytyjski Distinguished Service Cross (Krzyż za Wybitną Służbę).

Od kwietnia 1946 roku pracował w kierownictwie Marynarki Wojennej, a potem w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia. W tym samym roku był założycielem Stowarzyszenia Marynarki Wojennej.


Po demobilizacji pozostał na emigracji. W Wielkiej Brytanii prowadził biuro handlowo-prawne, a w 1952 roku wyjechał do Kanady. W Kandzie ukończył studia uniwersyteckie, pełnił m.in. funkcję doradcy rządu kanadyjskiego, wykładał także na uniwersytecie w Ottawie. Przyjął obywatelstwo kanadyjskie i używał skróconej formy nazwiska - Koz.


Do Polski przyjechał pierwszy raz w 1974 r. W 1988 roku w Gdyni zwiedził okręt - muzeum ORP „Błyskawica”.


Zamarł nagle na serce podczas pobytu u rodziny w Tarnowie 27 lipca 1990 roku. Pochowany został na cmentarzu w Tarnowie-Krzyżu.

(Fot): „Tarnowskie Studia Historyczne. Tom I”. Tarnów: 2009

09.01.2013
Twój komentarz:
Ankieta
Czy wiesz, na kogo oddasz głos w drugiej turze wyborów?
| | | |