Rzeki

Rzeki

Dunajec
- prawy dopływ rzeki Wisły, posiada swoje źródła w Tatrach Zachodnich na wysokości 1540 m n.p.m. Powstaje z połączenia wód Czarnego Dunajca i Białego Dunajca w miejscowości Nowy Targ. Dunajec charakteryzuje się bardzo dużym, gwałtownymi wahaniami poziomu wody i wielkości przepływu, co skutkowało nieraz katastrofalnymi powodziami. Po połączeniu potoków źródłowych Dunajec płynie szeroką doliną przez Kotlinę Nowotarską. Następnie zasila spiętrzenie wód przez zapory w Niedzicy na Jeziorze Czorsztyńskim i w Sromowcach Wyżnych na Jeziorze Sromowce Wyżne. Przepływając przez Pieniny tworzy malowniczy przełom na odcinku między Sromowcami Wyżnymi a Szczawnicą, jednocześnie będąc rzeką graniczną między Polską a Słowacją.

Dalej płynie na północ przez Beskidy Zachodnie przełomem między Pasmem Lubania a Pasmem Radziejowej, przez Kotlinę Sądecką gdzie po połączeniu z największym dopływem - Popradem, płynie szeroką doliną wielodzielnym korytem i przez Pogórze Beskidzkie.

Przecina Pogórze Rożnowskie i przełamując się przez jego wzniesienia wpływa do Kotliny Sandomierskiej, by następnie obwałowanym korytem popłynąć przez szeroką dolinę na Nizinie Nadwiślańskiej. Poniżej Tarnowa, znajduje się ujście rzeki Biała Tarnowska. Dunajec uchodzi do Wisły pomiędzy miejscowościami Opatowiec i Ujście Jezuickie.

W Dunajcu występują w liczne gatunki ryb. W górnym biegu od źródeł po połączenie z Popradem, gdzie Dunajec ma charakter rzeki górskiej, są to: pstrąg potokowy, lipień, kleń, brzana, świnka, ukleja, okoń, jelec, brzanka; rzadziej, okresowo, bądź miejscowo: szczupak, płoć, leszcz, pstrąg tęczowy, głowacica, troć jeziorowa; z ryb nie wędkarskich: głowacz pręgopłetwy i białopletwy, strzebla potokowa; sporadycznie inne gatunki. W zbiornikach zaporowych oraz rzece poniżej zapory Czchowskiej przeważają ryby spokojnego żeru (karpiowate) oraz nizinne drapieżniki (szczupak, sandacz, okoń, sum).

Rzeka jest miejscem odpoczynku i żerowiskiem różnego rodzaju ptactwa, a liczne stawy i starorzecza są miejscami lęgu kaczek, mew, rybitw, ptaków siewkowatych i innych związanych ze środowiskiem wodnym. W okresie wędrówek pojawiają się tu gatunki rzadkie w skali kraju, jak czapla nadobna, żuraw, gadożer, rybołów, bielik, różne gatunki brodźców. Regularnie zimują na Dunajcu gągoły, tracze nurogęsi oraz tracze bielaczki. W coraz większej ilości w dolinie Dunajca osiedlają się bobry. Stawy i strorzecza są miejscem występowania rzadkich chronionych roślin wodnych, m.in. grążela żółtego i grzebienia białego.

 

Biała Tarnowska to rzeka Pogórza Środkowo - Beskidzkiego, prawy dopływ Dunajca .

Biała posiada swoje źródło w Beskidzie Niskim , w masywie Lackowej . Przepływa przez Pogórze Ciężkowickie, gdzie na prawym jej brzegu znajduje się rezerwat przyrody " Skamieniałe Miasto ". Rzeka odznacza się dużymi wahaniami stanów wody (do 6,5 m w dolnym biegu), powodującymi gwałtowne wezbrania . Biała to drugi po Popradzie pod względem długości dopływ Dunajca, Uchodzą do niej mniejsze rzeczki i potoki, z których największe to: Kąśnianka, Zborowianka i Ostruszanka.

Powyżej Grybowa dominuje pstrąg, im niżej tym więcej klenia, a także i innych ryb.

 

Uszwica wypływa z północnych zboczy Beskidu Wyspowego spod wierzchołków Łopusza, Kobyły i Rogozowej. Płynie najpierw przez Pogórze Wiśnickie, przepływając przez Lipnicę Murowaną i Brzesko, poniżej którego wpływa na Pogórze Bocheńskie. Głównymi dopływami są Leksandrówka i potok Niedźwiedź. Powyżej Brzeska rzeka jest jeszcze w miarę czysta i spotkać tu można strzelbę potokową, śliza pospolitego, piskorza i piekielnicę. Bardzo sporadycznie zdarza się pstrąg potokowy, brzana czy kleń. Uszwica choć niewielka potrafi być groźna. Doświadczyło tego już kilka miejscowości podczas powodzie w 2009 roku.

 

Breń to prawobrzeżny dopływ Wisły, który swój początek bierze na Płaskowyżu Tarnowskim. W większości płynie przez tereny rolnicze, ale także przez Dąbrowę Tarnowską. Dość beztroska działalność człowieka, wykorzystującego Breń i wpadającą do niego Żabnicę jako kanał ściekowy, doprowadziła pod koniec ubiegłego wieku do niemal całkowitego zaniku życia biologicznego rzeki. Od kilkunastu lat sytuacja ulega systematycznej poprawie - dno porosło już roślinnością, a z ryb pojawiły się jelce, klenie, okonie, płotki, a nawet szczupaki.

 

Kisielina to prawobrzeżny dopływ Wisły. Swój początek bierze na stokach wzniesienia Wilkówka, w okolicach Łysej Góry na Pogórzu Wiśnickim. następnie płynie przez Pogórze Bocheńskie do doliny Dunajca. Niepozorna i spokojna rzeczka potrafi jednak stać się groźna i nieokiełzana, czego doświadzcyli mieszkańcy Łysej Góry podczas powodzi w 2009 roku.

| | | |